jazz blues rock

H jazz με τις μεγάλες μπάντες απέκτησε την ουσιαστική ενορχήστρωση της στις αρχές της δεκαετίας του '20 μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του '40. Οι μουσικοί, που πολλές φορές ξεπερνούσαν τους δώδεκα, έπαιζαν συγκεκριμένα κομμάτια τα οποία είτε είχαν δοκιμάσει σε πρόβες είτε τα διάβαζαν την ώρα της εκτέλεσης από παρτιτούρα. Προσεγμένες ενορχηστρώσεις, με τη συνοδεία μεγάλων τμημάτων πνευστών, αναδείκνυαν όλες τις πλούσιες αρμονίες της jazz και δημιουργούσαν μια μεγάλη ηχητική εντύπωση που έμεινε γνωστή σαν "ο ήχος των big bands".

Η μουσική αυτή έγιναν η λαϊκή μουσική των ημερών της και έφτασε στο αποκορύφωμα της στα μέσα της δεκαετίας του '30. Πυροδότησε την τρέλα για το χορό swing. Γνωστοί bandleaders, όπως ο Duke Ellington, o Count Basie, o Benny Goodman και άλλοι πολλοί, έγραψαν και ηχογράφησαν μια σειρά από επιτυχίες που παιζόταν όχι μόνο στο ραδιόφωνο, αλλά και στις αίθουσες χορού. Πολλά big bands πρόβαλαν αυτοσχεδιαστές που ξεσήκωναν το ακροατήριο. 

Aν και οι μεγάλες μπάντες έσβησαν μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι ορχήστρες του Count Basie, του Stan Kenton, του Woody Herman και πολλών άλλων, περιόδευαν και ηχογραφούσαν για πολλά χρόνια μετά.  Η μουσική εκμοντερνίστηκε καθώς συγκροτήματα όπως του Sun Ra, του Oliver Nelson, του Charles Mingus και πολλών άλλων εξερευνούσαν νέες απόψεις στην αρμονία, την ενορχήστρωση και τον αυτοσχεδιασμό.

Η γλώσσα της jazz άλλαξε δραστικά με τη γένεση του bebop, στα μέσα της δεκαετίας του '40. Μια ριζοσπαστική ομάδα μουσικών που συμπεριελάμβανε τον Dizzy Gillespie, τον Charlie Parker, τον Max Roach, τον Kenny Clarke, τον Bud Powell και τον Thelonious Monk, “ανακάλυψε” το bebop σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν κάτι νέο και προκλητικό.

Οι μουσικοί της jazz αναγνώρισαν το bebop ως τη μουσική των μουσικών. Ήταν ένα είδος που χρειαζόταν μεγάλη δεξιοτεχνία και μια περίπλοκη γνώση της αρμονίας και γι’ αυτό ανταποκρίθηκαν αμέσως γράφοντας συνθέσεις που περιστρεφόταν γύρω από σύνθετες μελωδίες. Οι σολίστες εισήγαγαν παράφωνες τονικότητες στους αυτοσχεδιασμούς τους, δίνοντας στη μουσική ένα εξωτικό και πιο αιχμηρό ήχο. Έτσι σιγά-σιγά άρχισαν να ανεβαίνουν και οι ρυθμοί!

Το bebop παιζόταν σε μικρά σχήματα κυρίως κουαρτέτα ή κουιντέτα που ήταν ιδανικά για οικονομικούς και καλλιτεχνικούς λόγους. Η μουσική ζωντάνευε στα μικρά κλαμπ των αστικών κέντρων, όπου οι ακροατές ερχόταν για να ακούσουν δημιουργικούς αυτοσχεδιαστές, παρά για να χορέψουν με τη μουσική τους. Με λίγα λόγια, οι μουσική του bebop μετέτρεψαν τη jazz σε μια μορφή τέχνης που απευθυνόταν όχι μόνο στις αισθήσεις, αλλά και στο νου.

Νέα αστέρια της jazz ξεπήδησαν από την εποχή του bebop, όπως οι τρομπετίστες Clifford Brown, Freddie Hubbard, Miles Davis, οι σαξοφωνίστες Dexter Gordon, Art Pepper, Johnny Griffin, Sonny Stitt και John Coltrane, o τρομπονίστας J.J.Jackson και άλλοι πολλοί.

Στις δεκαετίες του '50 και του '60 το bebop πέρασε πολλά μεταβατικά στάδια: hard-bop, West coast, cool-jazz και soul jazz για να αναφέρουμε μόνο μερικά απ' αυτά. Η δομή των συγκροτημάτων του bebop ήταν με ένα μέχρι τρία πνευστά, πιάνο, μπάσο και ντραμς και παραμένει μέχρι σήμερα το πρότυπο στα συγκροτήματα της jazz.

“Η jazz εξελίχτηκε από ragtime σε dixieland, σε swing, σε bebop σε cool jazz… αλλά πάντα είναι jazz. Μπορείς να την ντύσεις με καινούργια ρούχα, να της φορέσεις ένα καινούργιο καπέλο, αλλά ότι και αν της φορέσεις παραμένει πάντα η ίδια ωραία φιλενάδα.”
Lionel Hampton

(Dizzy Gillespie - Bebop)

(Charles Mingus - Moanin')